Obudowa kominka to jeden z najważniejszy elementów przesądzających o estetyce wnętrza. Dobrze dobrana i przemyślana obudowa może być prawdziwą ozdobą salonu. Poza tym ma też zadanie praktyczne – osłania wkład kominkowy i wpływa na rozprowadzanie ciepła. Dlatego przy budowie ważny jest dobór odpowiednich materiałów, które zapewnią zarówno dobre parametry techniczne, jak i efekt estetyczny.
Na rynku dostępnych jest wiele materiałów i technologii, które wykorzystać można przy budowie domowego kominka. Różnią się one między sobą pod wieloma względami – odpornością na ciepło, wytrzymałością mechaniczną, podatnością na obróbkę i kształtowanie. Przedstawiamy najpopularniejsze materiały do wykonania zabudowy kominka.
Kamień
Kamień to materiał najbardziej tradycyjny, stosowany jako surowiec do obudowywania różnego rodzaju palenisk właściwie od wieków. Przesądzają o tym jego właściwości – jest niepalny i bardzo wytrzymały. Zaletą jest też dostępność kamienia w wielu odmianach, kolorach i fakturach.
Najpopularniejsze gatunki kamienia wykorzystywane przy budowie kominków to np. piaskowiec, wapień i marmur, ponieważ są dość łatwe w obróbce. Większym wyzwaniem jest budowa z trudniej poddających się kształtowaniu różnych rodzajów łupków lub granitu.
Minusy kamiennej obudowy to przede wszystkim wysokie koszty. Kamień to materiał drogi, a w przypadku niektórych gatunków – bardzo drogi. Jest też ciężki. Obudowa wkładu kominkowego kamieniem musi zostać odpowiednio przygotowana, zarówno pod względem podłoża, na którym stanie, jak i samej konstrukcji.
Płyty kartonowo-gipsowe
Płyty kartonowo-gipsowe znajdują się po przeciwnej stronie skali, jeśli porównujemy je z kamieniem. Jest to materiał tani i łatwo dostępny, a jednocześnie lekki.
Do obudowy kominka wykorzystuje się płyty niepalne, przy czym nie jest to określenie precyzyjne. Każdy karton-gips charakteryzuje się stosunkowo niską odpornością na wysokie temperatury. Dlatego nie może stykać się bezpośrednio z mocno rozgrzewającym się wkładem kominkowym, a konstrukcję obudowy trzeba dodatkowo zabezpieczać izolacyjną warstwą niepalnej wełny mineralnej.
Płyty kartonowo-gipsowe montuje się do metalowego stelaża, który najpierw trzeba wykonać wokół kominka, co jest dodatkowym utrudnieniem na etapie budowy.
Tradycyjne kafle
Kafle to nawiązanie do estetyki z dawnych czasów, które szczególnie sprawdza się we wnętrzach stylizowanych. Kaflowe piece są zazwyczaj bardzo efektowne i ozdobne. Zaletą kafli jest też dostępność w wielu wyszukanych wzorach, to jednak materiał drogi, produkowany przez wyspecjalizowane wytwórnie.
Problematyczne jest także samo wykonanie – budową kominka musi zająć się doświadczony fachowiec, ponieważ staroświecka technika budowy, w tym łączenia glinką, jest trudna i wymagająca.
Cegły
Cegły stosuje się najczęściej do budowy kominków stylizowanych, choć nie tylko. W zależności od projektu i wybranego produktu można stworzyć z nich także konstrukcje nowoczesne. Ważny jest dobór odpowiedniego materiału – niektóre typy cegieł są podatne na zabrudzenia lub uszkodzenia mechaniczne. We wnętrzach nowoczesnych lepiej sprawdzają się odmiany gładkie, np. klinkier, które są wygodniejsze w późniejszym utrzymaniu.
Obudowy betonowe
Obudowy betonowe to szerokie pojęcie, obejmujące różne rodzaje tego materiału. Poza surowymi płytami betonowymi dostępne są też zabudowy betonowe podobne do różnych rodzajów kamienia, bardziej industrialne lub wręcz przeciwnie – rustykalne.
Zaletą takiego rozwiązania są mniejsze koszty budowy, przy podobnym efekcie estetycznym jak przy zabudowie kamiennej. Beton jest jednak ciężki, a w przypadku wykorzystania surowych, nieimpregnowanych elementów, będzie podatny na zabrudzenia np. popiołem.
Kompozytowe panele
Materiały kompozytowe łączą w sobie pozytywne właściwości naturalnego kamienia czy betonu, ale mają szereg dodatkowych zalet.
Pierwszą z nich jest cena. Materiały kompozytowe są znacznie tańsze niż naturalny kamień, co pozytywnie przekłada się na koszt zabudowy kominka. Zapewniają też odpowiednie, przewidziane przepisami, parametry przeciwpożarowe i wytrzymałość mechaniczną. Inne ważne cechy to łatwa obróbka i montaż, w tym docinanie, klejenie i mocowanie. Znaczenie ma też przewodnictwo ciepła, które stanowi dodatkową zaletę w nowoczesnych kominkach.
Przykładem wyróżniającego się produktu stosowanego do obudowywania kominków jest system Stabica. To pełna gama materiałów, od płyt kominkowych, poprzez materiały montażowe, aż do wykończeniowych, które gwarantują łatwy i wygodny montaż oraz estetyczny i funkcjonalny efekt.
Podstawowym produktem w systemie Stabica® jest panel kominkowy Stabica® LC600. To z tych paneli wykonuje się obudowę, dodatkowo z zastosowaniem paneli izolujących i pasów wzmacniających. Stabica® LC600 to produkt kompozytowy, ale wykonany na bazie naturalnych składników, co zapewnia bardzo dobre właściwości.
Zalety paneli Stabica jako materiału na obudowę kominka
Kwestią fundamentalną jest odporność na ogień. Panel Stabica® LC600 posiada klasę niepalności A1, co oznacza, że bardzo dobrze znosi ogień i wysokie temperatury. Gwarantuje stabilność aż do poziomu 750 st. C! Z wyglądu płyty panelowe przypominają kamień lub beton, są od nich jednak lżejsze, co ułatwia budowę i czyni lżejszą całą konstrukcję wokół kominka. Jednocześnie jednak ten lekki materiał zapewnia bardzo dobrą wytrzymałość mechaniczną – jest odporny na ściskanie i zginanie.
Kompozytowy materiał paneli Stabica® LC600 gwarantuje też bezpieczeństwo pod innymi względami. Jest nieaktywny biologicznie, co oznacza, że w obudowie kominka, nawet przy jego długim nieużytkowaniu, nie rozwiną się szkodliwe dla domowników organizmy, takie jak bakterie czy grzyby.
Materiał ten nie poddaje się też działaniu substancji chemicznych i organicznych, takich jak kwasy i zasady, nie ma więc ryzyka jego osłabienia tą drogą. Opiłki lub pył, które w naturalny sposób mogą pojawić się na etapie montażu, są obojętne dla zdrowia i nietoksyczne.
Wyróżniającą cechą paneli Stabica® LC600 jest przewodnictwo cieplne. Ich właściwości zostały tak dobrane, aby przy jednoczesnym zabezpieczeniu przeciwogniowym, stanowiły także efektywny element systemu grzewczego. Przy normalnym użytkowaniu kominka obudowa wykonana w systemie Stabica może nagrzewać się do maksymalnego poziomu ok. 70 st. C. To bardzo pożądana właściwość, zapewnia bowiem tzw. ogrzewanie radiacyjne.
Co to oznacza? Kominek obudowany panelami Stabica® LC600 ogrzewa pomieszczenie nie tylko przez zamontowane kratki, na zasadzie wyrzutu rozgrzanego powietrza. Oddaje też ciepło bezpośrednio przez obudowę, co jest jego wielką zaletą.
Przede wszystkim ogrzewanie radiacyjne jest przyjazne i zdrowe dla użytkowników. Nagrzany kominek ogrzewa pomieszczenie równomiernie i przez długi czas, nawet do kilku godzin po wygaszeniu, zapewniając stabilną temperaturę. Jednocześnie nie przegrzewa się, nie ma więc nieprzyjemnych dla użytkowników wahań temperatury.
Dodatkowo wytwarzane przez wkład kominkowy ciepło jest lepiej wykorzystywane, co przekłada się na mniejsze koszty paliwa. Z tej samej ilości drewna opałowego można uzyskać większą ilość energii cieplnej.
Jeszcze jedną ważną zaletą paneli Stabica® LC600 jest łatwość docinania i montażu. Dzięki temu z pozornie prostych elementów można zbudować ciekawą konstrukcję. System Stabica nadaje się do budowy nowoczesnych, minimalistycznych i prostych obudów, ale doskonale sprawdzi się też w projektach stylizowanych, np. rustykalnych, retro, prowansalskich, gdzie przewidziano dodatkowe elementy, takie jak np. gzymsy lub półki.
Materiały do wykonania zabudowy kominkowej – o tym nie zapomnij!
Na wybór materiałów do obudowy kominka rzutuje też jego przyszłe przeznaczenie. Część inwestorów jako główne źródło ciepła instaluje inne urządzenie grzewcze, np. piec gazowy lub na paliwo stałe, takie jak pellet. W takich przypadkach kominek traktowany jest jedynie jako uzupełnienie domowego systemu ogrzewania, a czasami wręcz wyłącznie jako estetyczny element wystroju.
Co z tego wynika? Otóż inaczej można przygotować kominek przeznaczony do okazjonalnego wykorzystania, a inaczej urządzenie, które będzie eksploatowane regularnie.
W pierwszym przypadku dobór materiałów ma nieco mniejsze znaczenie. Nie liczą się tak bardzo parametry cieplne i odporność na częstą eksploatację. Jeżeli jednak kominek ma efektywnie ogrzewać i wykorzystywany będzie regularnie, trzeba uważniej dobierać obudowę. Poza parametrami grzewczymi i zabezpieczeniem przeciwpożarowym musi być ona także odporna na zabrudzenia i łatwa w czyszczeniu.